صنعت پليمر و كاربردهاي پليمر

دنياي زيبا و پيچيده پليمرها يكي از جذاب ترين موضوعات علم مواد است؛ پليمرها، ماكرو مولكول هايي هستند كه از زنجيره هاي مونومر تشكيل شده اند؛ انواع مختلف پليمرها از مواد نفتي مشتق مي شوند و پركاربردترين مواد صنعت لاستيك و پلاستيك هستند.

دنياي زيبا و پيچيده پليمرها يكي از جذاب ترين موضوعات علم مواد است؛ پليمرها، ماكرو مولكول هايي هستند كه از زنجيره هاي مونومر تشكيل شده اند؛ انواع مختلف پليمرها از مواد نفتي مشتق مي شوند و پركاربردترين مواد صنعت لاستيك و پلاستيك هستند.

پس از كشف كائوچو در سال 1843، مواد پليمري به طور رسمي وارد زندگي انسان ها شدند. يكي از اولين پليمرهاي نيمه مصنوعي به نام "ريون" در سال 1911 ساخته شد. در زماني كه دنيا در حال روبه روشدن با جنگ هاي جهاني بود، پليمرهاي مهمي نظير نايلون، اكريليك، بوتادي ان استايرن، پلي اتيلن و نئوپرن در جهان گسترش يافتند و بسياري از اين مواد پليمري تا سال 1980 در كشورهاي اروپايي و امريكايي توليد شدند. صادرات مواد پليمري از كشورهاي صاحب اين صنعت، روز به روز افزايش پيدا كرد و به تدريج علم توليد مواد پليمري به ساير كشورها انتقال يافت. امروزه تجارت مواد نفتي و پليمري نظير پلي اتيلن، پلي پروپيلن، پلي بوتيلن، زايلين، بنزن، تولوئن، بوتادين و ... در تمام جهان در حال انجام است، تا جايي كه به يك منبع درآمدزا براي برخي از كشورها تبديل شده است.

انواع پليمرها

خواص و ويژگي هاي يك ماده پليمري خاص، با آرايش واحدهاي مونومر و تعداد زنجيره هاي اين درشت مولكول به طور مستقيم در رابطه است. پليمرهايي كه از واحدهاي مشابه تكرار شونده تشكيل شده اند در اصطلاح، "هموپليمر" ناميده مي شوند؛ آن دسته از پليمرها كه از دو نوع مختلف واحد مونومر ساخته شده اند در اصطلاح، "كوپليمر" نام دارند. دسته بندي انواع پليمرها از جنبه هاي مختلفي نظير نوع كاربرد، ويژگي هاي فيزيكي، خواص شيميايي و ساختمان مولكولي آن ها انجام مي شود.

از ديدگاه واكنش پذيري حرارتي به اين قضيه نگاه كنيم، پليمرها به دو دسته گرما سخت (ترموست) و گرمانرم (ترموپلاستيك) دسته بندي مي شوند. از نظر كاربردي مي توان پليمرها را به انواع مختلفي مانند صنايع لاستيك، پلاستيك، چسب ها، الياف ها و پوشش ها تقسيم بندي نمود.

كاربردهاي مواد پليمري

صنايع زيادي هستن كه به نوعي با مواد پليمري در ارتباط هستند. مهم ترين و قديمي ترين صنعت جهان، صنايع شيميايي است. با ايجاد روش هاي جديد سنتز پليمرها، صنايع شيميايي دچار تحولي عظيم شد و همين تغييرات موجب شد تا مواد پليمري جديد با كاربردهاي نوين در اين صنعت پديد آيند. انواع لاستيك ها، پلاستيك ها، چسب ها متنوع، انواع پوشش ها و ساير مشتقات پليمري به كار رفته در تجهيزات مهندسي و تأسيسات مانند لوله پلي اتيلن، مخازن پلاستيكي، لوازم پلاستيكي منازل و بسياري موارد ديگر، همه از انواع پليمرها ساخته شده اند.

يكي ديگر از صنايع جهاني كه از پليمرها استفاده مي كند، صنعت ساخت لاستيك است. پليمرهايي نظير استايرن، بوتادين، ايزوپرن و كلروپرن با اندكي افزودني دوده (كربن سياه) به مواد اوليه، مواد تشكيل دهنده لاستيك ها هستند. از اين مواد براي توليد لاستيك اتومبيل ها، كاميون ها و ماشين هاي سنگين، لاستيك هواپيماها، تسمه و نوار تسمه، روكش هاي كابل و سيم، انواع مخازن، ضربه گيرها و صداگيرها، قطعات لاستيكي مانند واشرها و ... استفاده مي شود.

پليمرهاي پرمصرف در صنعت پتروشيمي

عمده ترين مواد پليمري توليدي در صنعت پتروشيمي شامل پلي اتيلن، پلي اتيلن ترفتالات، پلي پروپيلن، پلي وينيل كلرايد، پلي استايرن، اكريلونيتريل و بوتادين استايرن هستند. هر يك از مواد نامبرده در فوق، خواص ويژه اي داشته و در يكي از صنايع لاستيك يا پلاستيك كاربرد دارند. به عنوان مثال، پليمر پلي اتيلن براي ساخت انواع لوله پلي اتيلن و اتصالات به كار مي رود و يا از پلي اتيلن ترفتالات براي سيستم هاي تزريق پلاستيك استفاده مي شود.

پلي اتيلن؛ محبوب ترين پليمر جهان

حدود 31 درصد از مصرف كل پليمرهاي جهان به پلي اتيلن تعلق دارد. سه گروه اصلي اين واحدهاي پليمري براي تهيه و ساخت انواع لوله و اتصالات، لوله كاروگيت، مخازن پلي اتيلني، لوله هاي غلاف و ... مورد استفاده قرار مي گيرند.

صنعت لوله و اتصالات پلي اتيلن، يكي از پر طرفدارترين بازارهاي مصرف پلي اتيلن است. "گروه صنعتي ايران پايپ" نيز از اين صنعت مستثني نبوده و از سال 1382 در حال فعاليت در حوزه لوله و اتصالات پليمري است. انواع لوله و اتصالات با بهترين كيفيت و مناسب ترين قيمت در اين شركت به مشتريان عرضه مي شود. 

منبع: فرارو